Mijn creatieve proces

Leertaak 1: Onderzoek naar creatieve leerkracht op praktijkschool.

Samen met mijn medestudent ben ik op zoek gegaan naar de creatiefste leerkracht  binnen onze praktijkschool. Omdat onze school verschillende locaties heeft, hebben wij ervoor gekozen om de leerkrachten binnen de locatie/ en bouw te kiezen waar wij stage liepen.

Op onze locatie zit alleen de bovenbouw. Wij hebben daarom verschillende leerkrachten geïnterviewd waarvan wij zelf al dachten dat zij creatief waren.

Zo zijn wij eerst gegaan naar Lois. De leerkracht van groep 8. Wij hebben haar gevraagd wat voor haar een creatieve leerkracht was en hoe zij zelf creatief is. Dit hebben wij ook gefilmd.

Wij zelf doet aan creativiteit is kinderen boeien. Zij vindt dat kinderen door bepaalde levendigheid makkelijker kunnen leren. Bij de lessen waarbij het kan probeert ze haar creativiteit in te zetten. Bijvoorbeeld op een hele simpele manier: coöperatieve werkvormen, filmpjes laten zien, kinderen initiatieven laten nemen/ elkaar laten helpen etc, interactie tussen kinderen.
Ook is zij creatief in het bedenken van oplossingen. Op het moment is kneedgum een trend in haar groep. Lois stoorde zich erg aan de kneedgummen omdat de kinderen daardoor afgeleid werden. Zij bedacht de oplossing om de kneedgum door iemand op het bord te laten plakken zodat diegene niet meer afgeleid zou zijn, maar het ook geen straf voor het kind was. Dat pakte zo positief uit dat alle kinderen met kneedgum dat ook wilde doen. Een paar minuten later was het probleem opgelost. Al het kneedgum was op het bord geplakt. Zo had Lois er geen last meer van, waren de kinderen niet meer afgeleid en was de oplossing creatief én leuk.

Van dit interview met Lois heb ik veel geleerd. Ik heb vooral geleerd dat iets heel kleins al heel creatief kan zijn, neem het voorbeeld met de kneedgum. Het is zo simpel.

Omdat vrouwen over het algemener creatiever worden gezien dan mannen, hebben wij ook een man geïnterviewd om te kijken of er verschil is in de creativiteit tussen man en vrouw.

Aan Wouter hebben wij dezelfde vragen gesteld als bij Lois. Wat is voor jou een creatieve leerkracht en hoe ben jij zelf creatief?

Het aller belangrijkste voor een creatieve leerkracht vond Wouter Flexibiliteit. Als leerkracht moet je heel erg flexibel zijn. Ook moet je als leerkracht snel kunnen schakelen. Als er iets onverwachts gebeurt is het aan jou om binnen een paar seconden een oplossing te hebben. Hiervoor moet je creatief kunnen denken.

Ook moet je creatief zijn in het luisteren naar kinderen. Je moet de boodschap uit hun verhaal halen, hier op inspelen en terug vragen. Ook is het erg belangrijk om het kind te volgen en echt naar het kind te luisteren. Dit is belangrijk om het kind optimaal te kunnen helpen en begeleiden.

 Maar het allerbelangrijkste… Het pedagogisch klimaat in de klas. Pas wanneer er een goed pedagogisch klimaat in de klas heerst, kun jij je creativiteit inzetten in de klas. Er heerst een veilige sfeer waarin je kunt experimenteren met verschillende leeractiviteiten.

Ook hier heb ik erg veel van geleerd. In het begin vond ik het erg lastig om creativiteit vast te stellen. Nadat wij Wouter hadden geïnterviewd ben ik erachter gekomen dat creativiteit veel meer is dan alleen nieuwe ideeën bedenken, teken en knutselen. Creativiteit moet ook uit jezelf komen.

Leertaak 2: Een les met een creatieve halte

Voor een les met een creatieve halte heb ik ervoor gekozen om een aardrijkskundeles te geven. Omdat een creatieve halte voor mij niet echt een uitdaging was, heb ik ervoor gekozen om mijn hele les op een creatieve manier te ontwerpen en uit te voeren.

Van mijn mentor kreeg ik de methode vaan aardrijkskunde. Hier stond de hele les al helemaal kant en klaar en klaar voor gebruik. Ik wilde dit helemaal anders aan gaan pakken. Ik heb alleen de doelen van de les gepakt en daar om heen mijn eigen les gemaakt.

De les ging over verschillende klimaten. Voordat ik de les ben gaan ontwerpen ben ik eerst gaan brainstormen over hoe ik de les zou kunnen geven.

Ik heb er toen voor gekozen om een webpad te maken. Een webpad is een opdracht waarbij de kinderen zelf op zoek moeten gaan naar het antwoord. De kinderen krijgen een ipad/ laptop waar zij de antwoorden op kunnen zoeken. In het webpad staan ook verschillende filmpjes die de kinderen kunnen bekijken en daar het antwoord uit kunnen halen. Er zijn veel webpaden op internet te vinden, maar ik heb er toch voor gekozen om mijn eigen webpad te creëren.

Aan de hand van de leerdoelen ben ik informatie en filmpjes op gaan zoeken. Hierover heb ik vragen gemaakt en in het webpad gezet.

Daarna heb ik een kort filmpje gemaakt waar het onderwerp van de les kort werd geïntroduceerd.

Op de dag zelf heb ik kort aan de kinderen uitgelegd wat de bedoeling was. Ik hun alleen verteld dat ze een opdracht en een Ipad krijgen en zelf op zoek moeten gaan naar het antwoord. Daar draait het webpad immers om. Daarna heb ik het filmpje laten zien ter introductie van het onderwerp.

Een kleine indruk van het webpad:

 Webpad Weer en Klimaat

 Naam:

1.     Een klimaat beschrijft het weer, bijvoorbeeld per jaar of per maand, op een bepaalde plek. Doordat er dus verschillende klimaatfactoren een rol spelen bij het klimaat, hebben niet alle gebieden en landen op aarde hetzelfde klimaat.

Er zijn 9 soorten klimaten. Noem ze allemaal

Bekijk het filmpje van school tv. Ga naar www.google.nl en typ in de zoekbalk klimaatzones van de wereld. Klik dan op de link van schooltv. Kan je hem niet vinden? Ga naar www.schooltv.nl en typ in de zoekbalk: klimaatzones van de wereld.

Bekijk ook dit filmpje maar eens: ga naar www.youtube.nl en typ in de zoekbalk: verschil tussen weer en klimaat. Klik het 1^e filmpje aan (van beeldbank).

2.    Wat is het verschil tussen weer en klimaat

3.    De warmste gebieden op de aarde liggen rond de evenaar. Hoe komt dit?

Zie bijlage 1 voor meer over het webpad. 

Webpad groep 8 klimaten.docx (1 010,4 kB) (Bijlage 1)

En een kleine indruk van het filmpje:

Leertaak 3 experimenteren met verschillende werkvormen

In de lessen die ik heb gegeven ben ik gaan experimenteren met verschillende werkvormen. De meest gebruikte werkvorm is natuurlijk de klassikale instructie en de kinderen daarna zelfstandig aan de slag laten gaan.

Ik weet van mezelf dat ik het experimenteren met verschillende werkvormen lastig vind. Hiervoor moet je ook erg creatief zijn. Je moet namelijk jou lessen daarop aanpassen.

Ik ben klein begonnen met het experimenteren in verschillende werkvormen. Zo heb ik eerst een aardrijkskunde les gegeven waarbij ik de kinderen in tweetallen liet samenwerken. De opdracht van deze les was dat de kinderen samen op zoek zouden gaan naar een antwoord en elkaar zouden helpen.

Deze werkvorm ben ik langzaamaan uit gaan bouwen. Ik heb een taalles gegeven waar de kinderen weer moesten samenwerken. Ook dit deden ze in principe in tweetallen. Daarna heb ik ze ook met hun achterburen laten overleggen over het antwoord. Ook hierbij was de opdracht dat de kinderen elkaar zouden helpen met het komen tot een antwoord.

Omdat ik op zoek was naar meer uitdaging heb ik de werkvorm uitgebreid tot het werken in groepjes. Dit was een hele coöperatieve les. Bij deze rekenles ging het erom dat de kinderen eerst zelfstandig de antwoorden uit zouden reken en op zouden schrijven in hun schrift. Nadat ze dit gedaan hadden was het de bedoeling dat zij samen zouden gaan overleggen over het antwoord en het aan elkaar uit zouden leggen.

Deze werkvorm was voor mij een grote uitdaging. Ten eerste vind ik het zelf erg lastig om een les rekenen te geven, vooral omdat ik rekenen zelf ook lastig vind. Dit was dan al een uitdaging op zich. Vervolgens was de volgende uitdaging om de ‘controle’ te laten gaan. Dit zal ik even uitleggen. Wanneer de kinderen in groepen werken en samenwerken, wordt het rumoerig in de klas. Ik heb dan altijd het idee dat de kinderen niet meer bezig zijn met waar zij bezig zouden moeten zijn en dat ik de controle over de les kwijt raak. Om erachter te komen of mijn gevoel ook klopte ben ik rond gaan lopen en gaan observeren.

Mijn gevoel klopte niet. De kinderen waren dan wel rumoerig maar waren wel met hun werk bezig.

Door het experimenteren met verschillende werkvormen heb ik erg veel geleerd. Ik heb geleerd hoe ik deze in kan zetten om de les leuk en betekenisvol te maken, maar ook hoe ik mijn lessen hierop aan kan passen.

Leertaak 4,5 en 6 Creativiteit bij kinderen en het onderwijzen daarvan

Ik was erg benieuwd naar hoe de kinderen in mijn stage klas creatief waren. Om hier achter te komen ben ik tijdens alle lessen vooral gaan observeren en vragen aan de kinderen. Op die manier kon ik achter hun denkwijze komen.

Het creatief denken zag ik heel erg terug tijdens mijn aardrijkskunde les. De opdracht van die les was dat de kinderen zelf achter het antwoord kwam. Hierbij zag ik al de creatieve denkwijze bij de kinderen. De een zocht op google, de ander pakte de atlas erbij en weer een ander ging op zoek naar filmpjes om tot een antwoord te komen.

Ook heb ik een opdracht met de kinderen gedaan om te zien hoe de kinderen denken. Ik heb de kinderen een blad gegeven waar alleen een paar puntjes en streepjes op stonden. Het was aan de kinderen om te kijken wat ze daarin zagen en de tekening af te maken.

Zo zag het ene kind een piraat en het andere kind een aquarium met een haai;

Ook was ik erg benieuwd hoe de kinderen zouden handelen in een vrije opdracht. De opdracht was dat de kinderen een tekening zouden maken dat te maken had met Pasen. De enige opdracht die ze van mij kregen was dat ze gebruik moesten maken van verschillende patroontjes en dat de kinderen gebruik moesten maken van een kroontjespen en oost- indische inkt.

Dit zijn de resultaten:

De kinderen waren erg creatief en hadden hele leuke ideeën. In het begin vonden de kinderen het lastig om met ideeën te komen. Ik heb toen een paar afbeeldingen met patronen opgezocht en we hebben het gehad over wat met pasen te  maken heeft. De kinderen zijn dit allemaal waar gaan nemen.

Bij deze les zag je heel mooi het creatief proces model terug. Eerst vertelde ik wat de bedoeling was. In dit stadium waren de kinderen dus aan het kaderen. Daarna zijn de kinderen gaan waarnemen en divergeren; het bedenken van ideeën. Uit die ideeën maakte de kinderen een keus; convergeren. Daarna zijn de kinderen gaan focussen: hoe pak ik het aan? En wat ga ik precies doen? De volgende stap was het experimenteren. Omdat het nogal lastig was om met een kroontjespen te werken, zijn de kinderen dit eerst uit gaan proberen. De volgende stap was het vormgeven van hun tekenening. Toen deze af was moesten ze van mij op hun tekening reflecteren.

Ik vind het erg mooi hoe kinderen creatief denken. Het is mooi om te zien dat iedereen anders denkt en doet en weer hele andere dingen ziet.

Bij alle lessen die ik heb gegeven ben ik gaan experimenteren met creativiteit. Ik ben dan vooral gaan experimenteren met hoe ik zelf mijn creativiteit in kon zetten, maar ook hoe ik de kinderen creatief bezig kon laten zijn. 

Ik heb bij elke les geprobeerd om minimaal één creatieve halte in te zetten. Dit heb ik bijvoorbeeld gedaan door gebruik te maken van een powerpoint of een filmpje, maar ook door een coöperatieve werkvorm in te zetten. Ook heb ik vaak alleen de lesdoelen uit de methode gepakt en daarom heen mijn eigen les gemaakt. 

Ook heb ik vaak de opdrachten uit het boek zo gemaakt dat we de boeken niet meer nodig hadden. Van de opdrachten uit het boek heb ik bijvoorbeeld een quiz gemaakt of een werkblad waarop de opdrachten helemaal aangepast waren. Dit maakte de lessen erg leuk en betekenisvol voor de kinderen. Het was weer eens wat anders dat het werken uit boeken.

Hierbij heb ik zelf mijn creativiteit in kunnen zetten, maar ik ben ook gaan experimenteren met hoe de kinderen hun eigen creativiteit in konden zetten.

Dit heb ik bijvoorbeeld gedaan met de les aardrijkskunde. Het was hierbij de bedoeling dat de kinderen zelf op zoek zouden gaan naar een antwoord. De kinderen mochten zelf bedenken hoe. Elk tweetal kreeg sowieso een ipad, maar ze mochten alles gebruiken van mij. Hierbij zag je heel mooi de creatieve denkwijze van de kinderen terug.

Ook heb ik geprobeerd om veel gebruik te maken van coöperatieve werkomen. Op deze manier konden zowel ik als de kinderen creativiteit kwijt.